Warum will ich Geographielehrer werden? Berufswahlmotive und fachspezifisches Interesse von Lehramtsstudierenden der Geographie in Gießen und Łódź – ein Vergleich

Abstract

A variety of surveys concerning the question why individuals decide to enter into the teacher profession have been carried out so far. Thus, a weakness of these empirical studies from the point of view of geography education is that interest in the subject itself as a frequently given motive for becoming a teacher, has not been measured variably enough. On the basis of Urhahne’s research (2006) in the field of Biology education, the aim of this study investigating the subject Geography was to determine possible correlations between extrinsic and intrinsic motives of choice for the course of studies and subject-specific interests. For this reason 312 Geography education students at the University of Gießen (Germany) and 118 Geography education students at the Univer-sity of Łódź (Poland) have been interviewed by means of a standardized questionnaire. With the help of explorative factor analysis intrinsic as well as extrinsic motivation scales have been calculated for both samples. As a result a number of significant variations with regard to the weights of individual motives or interests of both samples could be identified. Whereas (on the one hand) students in Gießen mentioned pedagogical moti-vation as the most significant intrinsic motive, (on the other hand) the students in Łódź named subject-specific interest. Moreover, at least part of the results of Urhahne’s study have been confirmed: intrinsic motives correlate merely mildly to moderately with the subject-specific interests, whereas (additionally) differences according to the location can be determined.

Wiele dotychczasowych prac poświęcono problemowi wyboru zawodu nauczycielskiego przez studentów. Jednakże w żadnej z nich nie można odnaleźć wielostronnej i dogłębnej analizy zainteresowań zagadnieniami geograficznymi jako jednego z kluczowych mo-tywów podjęcia studiów na kierunku nauczycielskim. Z tego powodu celem niniejszej pracy jest wypełnienie tej luki. Na bazie badań Urhahne (2006) poświęconych dydaktyce biologii przeprowadzone zostały analogiczne badania mające na celu określenie kore-lacji pomiędzy motywacją wewnętrzną i zewnętrzną a zainteresowaniami geograficznymi wśród studentów specjalizacji nauczycielskiej na kierunku geografia. Próbę badawczą stanowiło 318 studentów z Uniwersytetu w Giessen i 118 studentów Uniwersytetu Łódzkiego. Narzędzie badawcze stanowiła standaryzowana we wspomnianych wcześniej badaniach biologicznych ankieta. Przy użyciu oprogramowania statystycznego (factor analysis w SPSS) stworzono skale motywów podjęcia studiów nauczycielskich oraz skale zainteresowań geograficznych dla grupy badawczej z Łodzi i z Giessen. Jako najważniejszy wynik prac należy wskazać określenie różnych motywów podjęcia studiów nauczycielskich wśród obu grup studentów. Polscy studenci najczęściej wskazywali na motyw zaintereso-wania przedmiotem (geografią) jako najważniejszy dla wyboru kierunku studiów, podc-zas gdy studenci niemieccy wskazywali raczej na motywację pedagogiczną (chęć zostania nauczycielem). Co więcej, znaczący poziom korelacji odnaleziono pomiędzy wewnętrzną motywacją do podjęcia zawodu nauczyciela i zainteresowaniem geografią jako przedmio-tem. Podobna korelacja nie została natomiast wychwycona przy porównaniu zewnętrznej motywacji i zainteresowań geograficznych studentów.